Ik was 34 toen ik voor het eerst een cursus aquarel volgde. Sindsdien heeft aquarel me nooit meer losgelaten. Wanneer ik echt de tijd neem om te schilderen, werk ik momenteel veel met olieverf. Maar op reis is olieverf echt niet praktisch. Gedurende 20 jaar gebruikte ik wel regelmatig een boekje met aquarelpapier om tijdens een uitstap of een wandeling te aquarelleren. Onbewust was ik bezig met het maken van een reisjournaal in aquarel.
Vandaag ga ik veel bewuster met mijn reisjournaal om. Ik merk bij mezelf dat ik de lat een stuk hoger heb gelegd, door verschillende bladschikkingen te gebruiken. Vroeger maakte ik een simpele potloodschets die volledig in aquarel werd omgezet. Vandaag gebruik ik ook viltstiften en een kroonpen en zijn de schetsen soms slechts gedeeltelijk met aquarel ingekleurd. Deze combinaties dragen bij tot een geheel dat het aangenaam maakt om het reisjournaal te doorbladeren. Ik maak op reis zowat elke dag een moment vrij om een bepaald element van de reis vast te leggen. Of het nu een kwartier of een uur is, ik heb ontdekt dat ik altijd een moment kan vinden om mijn reisjournaal op een ontspannen manier aan te vullen.
Het maken van een reisjournaal in aquarel doet me onbewust meer opgaan in de mooie omgeving die ik wil vastleggen. Ik zie meer details en ik word meer ondergedompeld in de sfeer van een landschap, een dorpje of een stad. De beleving en impressies van een bepaalde omgeving worden veel intensiever in mijn geheugen opgeslagen.
Mijn kit is compact: een kleine etui met een vulpotlood, een kneedgum, een aquarel met waterreservoir voor op reis, een kleine spuitfles, een watervaste viltstift, een pakje papieren zakdoekjes en het doosje met 12 napjes aquarelverf. Ik geef de voorkeur aan kleine spiraalgebonden notitieboekjes met minstens een dozijn pagina’s aquarelpapier. En mee hoef ik echt niet mee te hebben. Het geheel kan ik gemakkelijk in de auto, de camper of in mijn rugzak meenemen. Het geheel neemt nauwelijks plaats in en ik kan het op de meest diverse plaatsen gemakkelijk gebruiken: in de natuur, op een mooi uitzichtpunt, op een terrasje in een dorpje of in de stad.
Je kan met deze compacte kit echt zowat overal schetsen en aquarelleren. Maar als het ergens echt te druk is of het slechte weer maakt het heel moeilijk om ter plaatse te werken, kan je met je smartphone gemakkelijk een aantal foto’s nemen en later een tekening en/of aquarel aan je reisjournaal toevoegen.
Ik hou van aquarel vanwege de snelle inzetbaarheid: het vereist niet de onmiddellijke focus of de langdurige inzet van olieverf. Ik kan iets schetsen, meteen wat schilderen of het later zonder compromis afwerken. En de kleine schetsen en kleurstudies kunnen de basis zijn voor een aquarel op groot formaat of voor een olieverfschilderij.
Ik heb in mijn hoofd verschillende mogelijkheden om mijn blad in te delen: één aquarel op de volledige grootte van mijn blad, een aquarel dat de helft van mijn blad in beslag neemt met een paar kleinere schetsen op hetzelfde blad, ruimte voor tekst, een algemeen beeld van een bepaalde plaats met een aantal detailschetsen, … Kortom, een heel arsenaal om uit te kiezen. Het is net de mix van de diverse indelingen, onderwerpen en bladschikkingen dat het leuk maakt om het reisjournaal achteraf te doorbladeren.
Nadat ik gekozen heb welke indeling ik op dat moment heb gekozen, start ik meestal met een klein schets in potlood. Een tekening in viltstift maak ik meestal meteen in stift om de spontaniteit van de tekening niet te verliezen. Daarna kleur in de tekening in met aquarel. Soms is het echt gewoon inkleuren, soms laat ik mijn creativiteit een stapje verder gaan. Dat is het leuke aan aquarel: je hoeft je qua kleuren niet aan de werkelijkheid te houden. Er is niks mis mee om te spelen met kleuren en de verf te laten vloeien voor het bereiken van leuke sfeerbeelden.
Wassingen, droge verf, details of net niet – ze bepalen allemaal de atmosfeer van het beeld dat je wil weergeven. Meestal zijn de schetsen snelle studies die de emotie van het moment vastleggen. Soms ontbreken ze detail en diepte, maar geven ze een sfeerbeeld van de plaats en de ruimte. Het hoeven niet altijd kunstwerken te zijn. Uit die kleine schetsen ontstaan vaak pareltjes. Maar gaat het eens een keertje fout, dan is dat niet erg. Het is jouw reisjournaal dat weergeeft wat je op dat moment raakte, hoe je je voelde en wat je echt wou zien.
Door regelmatig een aquarel te maken, ervaar je beter hoe aquarel zich gedraagt en ontwikkel je heel snel je kennis over het mengen van kleuren, de verschillende tonen en lagen, kortom de verschillende technieken die je in aquarel kan gebruiken. Door die ervaring krijg je ook een pak meer vertrouwen en de aanpak van een groot aquarel zal ook een stuk vlotter gaan door de ervaring die je hebt opgebouwd. Je gaat echt pijlsnel groeien in het werken met aquarel.
Ik geniet inmiddels van het proces om een reisjournaal in aquarel op te bouwen. Ik heb ontdekt dat het me heel wat plezier verschaft en me met andere ogen naar mijn omgeving doet kijken. Ik hoop dat het ook jou kan inspireren om het te proberen en een diepere invulling te geven aan je uitstappen en reizen.
